TOPNIK LUTOWNICZY

Topnik do lutowania twardego srebrem

Zadaniem topników jest chemiczne oczyszczenie powierzchni lutowanej.

Polega ono na usunięciu tlenków, które powstają w wyniku procesu podgrzewania na powierzchni łączonych metali oraz ciekłego lutu. Topnik do lutowania powinien być dobierany do metody wykonywania złącza oraz do rodzaju lutowanego materiału i stosowanego spoiwa.

Często pojawia się pytanie jaki wybrać Topnik do lutowania ? Jaki najlepszy?

Od wyboru topnika do lutowania zależy i jakość lutu, i to, jak łatwo będzie można wyczyścić powierzchnię obok, a także to, ile dymu i potencjalnie szkodliwych oparów zostanie wydzielonych w czasie pracy. Każdy topnik przeznaczony jest do pracy w trochę innych warunkach i sam ma też inne właściwości, co przekłada się na jego możliwe zastosowania. A że ceny topników bywają naprawdę wysokie, do tego wyboru warto przyłożyć odpowiedni dużą wagę.

Topnik do lutowania – co to i po co?

Topnikiem nazywa się każdą substancję, która ułatwia cały proces przez chemiczne oczyszczanie łączonych powierzchni, można używać przy lutowaniu,. Odtleniacze,  inaczej mówi się tak o topnikach, spełniają one w zasadzie cztery różne funkcje:

• usuwają tlenki metali powstające w zasadzie od razu na każdej odsłoniętej powierzchni metalicznej;

poprawiają topnienie;

izolują powierzchnię metalu od powietrza, co zapobiega ponownemu wytworzeniu zanieczyszczeń chemicznych;

zwiększają zwilżalność lutu, czyli ułatwiają przyleganie i łączenie obu powierzchni.

Najprostszym topnikiem jest kalafonia, w przemyśle także kwas solny, natomiast dziś używane topniki często otrzymują nazwy symboliczne i handlowe od producentów, a ich skład nie zawsze jest podawany. Cechą wspólną dla wszystkich jest to, że przy ogrzewaniu mogą wydzielać toksyczne opary. Dla tego istotne jest dążenie do wyboru jak najlepszego topnika, czyli takiego, którego zużywa się mało, osiąga się dzięki temu zamierzony efekt, a przy okazji nie powoduje się zbyt dużego ryzyka zatrucia oparami. Ma to znaczenie tym większe, że nie wszyscy pracują w maskach lub pod wyciągami.

Zasady doboru topnika

Istnieje kilka podstawowych reguł doboru topnika do lutów miękkich i twardych, są nawet dość powszechnie rozpoznawalne topniki, które można przypisać bardziej precyzyjnie do konkretnych typów prac. Takie przykłady to kalafonia do lutu cynkowo-ołowianego, kwas solny do ocynku czy boraks do lutowania metali żelaznych.

W ogólnym zarysie chodzi o to, aby wybrać taki topnik, który będzie skutecznie usuwał tlenki konkretnego metalu, przy okazji działając dość łagodnie, aby nie wywoływać zbyt szybko korozji obszarów, które zanieczyści. Dobry topnik powinien też być łatwy w aplikacji, a ponieważ w sprzedaży dostępne są pasty, żele i płyny, to sporą rolę odgrywają tu osobiste preferencje, a nie tylko wielkość lutowanych elementów. Podstawowym czynnikiem wyboru będzie jednak zawsze typ kładzionych lutów.

Wybrane topniki i ich zastosowanie

Wielu producentów ma w swojej ofercie bardzo podobne produkty pod względem składu, ale mające inną nazwę handlową lub oznaczenie kodowe. Lista zastosowań niektórych produktów jest dość długa, często pewne topniki można nazwać niemal uniwersalnymi.

Spoiwo lutownicze do lutów twardych. Jest to dość uniwersalny środek, który wykorzystuje się do lutowania srebra i stopów je zawierających, jako topnik do lutowania miedzi, a także podstawowy topnik do lutowania stali.

Do lutowania aluminium zwykle wykorzystuje się lut cynowy z topnikiem w składzie, potocznie zwany po prostu cyną, choć to nie do końca precyzyjne. Topnik do lutowania aluminium nadaje się także do łączenia innych metali lekkich. Te do twardych lutów przeważnie mają postać proszku, przez co nie nakłada się ich zbyt precyzyjnie, ale względnie łatwo usuwa ich resztki.

Jako topnik do lutowania nierdzewki może zostać wykorzystana większość topników do zwykłej stali, miedzi i niklu. Do lutów miękkich czasem można spotkać jeszcze topniki w formie oleju, choć raczej nie są one przesadnie popularne ze względu na potencjalne problemy z usuwaniem ich resztek.

Jako topnik do lutowania SMD i THT często wystarcza zwyczajna kalafonia z izopropanolem, ale coraz częściej sięga się po dedykowane topniki różnych producentów. Jednym z najpopularniejszych jest RF800, ale nie jest on jedynym dostępnym w tej klasie produktem.

Częste pytania o topniki

Nawet w dobrych internetowych poradnikach trudno znaleźć sensowne informacje na temat lutowania i topników. To jeden z tych przypadków, w których sięgnięcie po papierowe opracowania wydaje się niezbędne, nie dziwi więc i to, że pytań o topniki krąży w sieci całkiem sporo. Oto niektóre z nich.

Po co do topnika dodatkowe odczynniki? Tak naprawdę potrzebny jest jeden – odpowiedni środek czyszczący, który pozwoli usunąć z powierzchni resztki topnika, ponieważ jeśli się tego nie zrobi, to będzie dochodziło do korozji materiału.

Topnik czy pasta do lutowania? Generalnie pasty lutownicze nie nadają się do lutowania elektroniki, ale to tylko ogólna wskazówka i żeby udzielić odpowiedzi, trzeba znać skład pasty. Zasadniczo dobór topnika jest nieco prostszy, ale jeśli w grę wchodzi zwyczajne lutowanie techniczne, to pasty dobrze się sprawdzają. Topnik ma zdecydowanie lepsze właściwości czyszczące, ponieważ stworzony jest do pracy na konkretnych materiałach, a pasta – może się przydać, ale zwykle w mniej wymagających lutach.

Jak używać topnika do lutowania? Tutaj najkrótsza odpowiedź może brzmieć: nałożyć, zlutować i szybko usunąć resztki. Co do tego, jak nałożyć i czy odczekać chwilę przed lutowaniem, to już trzeba sprawdzić w instrukcji konkretnego produktu, ponieważ skład topników może być bardzo różny.

Zapraszamy na nasz Blog >>>